Cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Hệ thần kinh là hệ cơ quan khác biệt nhất trong cơ thể con người, chạy khắp cơ thể dưới dạng các ống dẫn và mạng lưới, bao gồm các loại mô chuyên biệt. Đặc biệt, mô thần kinh bao gồm các tế bào thần kinh — tế bào thần kinh và tế bào thần kinh đệm (dây thần kinh). Ngoài ra, các tế bào thần kinh tạo nên hai thành phần cơ bản của não, tủy sống và hạch, chất xám và chất trắng. Về cấu tạo, hệ thần kinh được chia thành hai phần, phần trung ương (não, tuỷ sống) và phần ngoại vi (các dây thần kinh, hạch), trong đó phần trung ương do đôi vai gánh vác. Theo chức năng, hệ thần kinh được chia thành hệ thần kinh vận động (điều khiển cơ và xương) và hệ thần kinh tự trị (hệ thần kinh tự trị). Hệ thống thần kinh tự trị bao gồm hai hệ thống con, giao cảm và đối giao cảm. Hoạt động thần kinh cao cấp của con người hình thành nên nhiều loại phản xạ được rèn luyện cao độ mà các loài sinh vật khác không có. Vì vậy, “làm sạch” hệ thần kinh một cách khoa học là điều kiện cần thiết để hệ thần kinh luôn duy trì hiệu suất cao.

Bạn Đang Xem: Cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Tổng quan về Hệ thần kinh

Mỗi tế bào thần kinh bao gồm một hạt nhân chứa nhân, một hình sao hoặc hình elip đa diện và các sợi. Từ thân cây mọc ra nhiều nhánh ngắn, phân nhánh gọi là đuôi gai và một tua dài, mỏng gọi là sợi trục. Có thể có tế bào Schwann dọc theo sợi trục có bao myelin. Các sợi trục kết nối hệ thống thần kinh trung ương với các cơ quan và chúng được sắp xếp thành các bó gọi là dây thần kinh. Khoảng cách giữa các túi này có các đoạn ngắn gọi là eo đất, và các vùng tiếp xúc giữa các nhánh nhỏ ngăn cách đầu sợi trục của một nơron với các sợi nhánh của nơron hoặc cơ quan khác, các thụ thể này gọi là khớp thần kinh cảm ứng. Tế bào thần kinh có nhiều hình dạng khác nhau: tế bào thần kinh đa cực có nhiều sợi nhánh, tế bào thần kinh lưỡng cực có một sợi nhánh đối diện với sợi trục và tế bào thần kinh đơn cực chỉ có một sợi nhánh, bao gồm một sợi nhánh và một sợi trục. Chức năng cơ bản của tế bào thần kinh là tạo ra và truyền các xung thần kinh dưới dạng tín hiệu hóa học. Kể từ đó, tế bào thần kinh được phân thành ba loại:

• Nơ-ron hướng tâm (nơ-ron cảm giác), có thân nằm bên ngoài CNS, dẫn truyền các xung thần kinh đến CNS.
• Nơ-ron liên kết (nơ-ron giao tiếp) nằm trong hệ thống thần kinh trung ương và bao gồm các sợi hướng tâm và hướng tâm chịu trách nhiệm giao tiếp.
• Các tế bào thần kinh hướng tâm (các tế bào thần kinh vận động), có thân nằm trong hệ thống thần kinh trung ương (hoặc các hạch soma), dẫn truyền xung động ly tâm từ não và tủy sống đến các cơ quan phản ứng để tạo ra chuyển động hoặc bài tiết.

Xem Thêm : Giải bài 41, 42, 43 trang 128 SGK Toán 9 tập 1 – Giaibaitap.me

Nơ-ron, tế bào dài nhất trong cơ thể, được biệt hóa cao nên mất trung thể và khả năng phân chia, nhưng bù lại chúng có khả năng tái tạo các đầu sợi trục nếu bị tổn thương.

p>

Các bộ phận của hệ thần kinh



Ban Trung ương

Phần trung tâm gồm: đại não nằm trong hộp sọ, gồm đại não (được chia thành 2 bán cầu đại não bằng rãnh), não trung não, tiểu não và thân não; tủy sống nằm trong ống sống. Tủy sống và bên ngoài não có chung một lớp màng gọi là màng não – tủy. Màng não-tủy gồm 3 lớp: màng cứng, màng nhện và màng mềm. Màng cứng là lớp ngoài cùng dày, dai, có tác dụng bảo vệ não và tủy sống; ở não, màng cứng tiếp giáp với hộp sọ, còn ở tủy sống, màng cứng nối với ống sống bằng một màng mỏng. tách lớp mỡ. Màng nhện là màng liên kết nằm bên trong màng cứng, bên cạnh màng đệm. Màng này có các khoang chứa một chất lỏng trong suốt gọi là dịch não tủy; nhờ dịch não tủy mà não và tủy sống được bảo vệ khỏi những chấn thương nghiêm trọng và gây tổn hại. Lớp màng trong cùng cũng là một màng liên kết nhưng rất mỏng, bên trong có nhiều mạch máu để nuôi các mô thần kinh.

Xem Thêm : Nghị luận về lòng tự trọng của con người (Dàn ý 23 Mẫu) Suy nghĩ về lòng tự trọng

Trong não và tủy sống, người ta phân biệt hai thành phần cấu tạo chung là chất xám và chất trắng.

• Chất xám phát sinh từ thân và đuôi gai có màu nâu xám đặc trưng của tế bào thần kinh. Trong não, chất xám tạo nên vỏ não bên ngoài, trong khi ở tủy sống, nó tạo thành các dải liên tục bên trong hoặc các vùng rời rạc trong thân não (nhân não), là những trung tâm thần kinh quan trọng về kỹ thuật.
• Chất trắng bao gồm các sợi trục của tế bào thần kinh có bao myelin tạo thành các đường thần kinh kết nối các khu vực của vỏ não với nhau và với các trung tâm thần kinh ở các phần khác của não và tủy sống của cơ thể. Các sợi trục xuất hiện từ các trung tâm chất trắng tạo thành 43 dây thần kinh của não và tủy sống.
• Dây thần kinh sọ não: gồm 12 đôi dây thần kinh sọ, xuất phát từ thân não và tỏa đi khắp các cơ quan vùng mặt, cổ (dây thần kinh x hay còn gọi là dây thần kinh phế vị, các nhánh ở khoang ngực đến các cơ quan cuối, khoang bụng). ; 31 đôi dây thần kinh sống xuất phát từ tủy sống và phân bố cho các cơ quan thân, cổ và tứ chi.
• Hạch hạch là một khối tế bào thần kinh bên ngoài hệ thống thần kinh trung ương. Tất cả các hạch là một phần của hệ thống thần kinh tự trị và hệ thống thần kinh ngoại biên. Chúng có thể nằm ở xa hoặc gần với một số cơ quan nhất định. Trong số hạch này có 2 chuỗi hạch nằm ở 2 bên cột sống và một chuỗi hạch lớn (gọi là hạch mặt trời) nằm ở xoang bụng.

Các bộ phận ngoại vi

• Dây thần kinh sọ não: gồm 12 đôi dây thần kinh sọ, xuất phát từ thân não và tỏa đi các cơ quan của toàn bộ vùng mặt và cổ (dây thần kinh X còn gọi là dây phế vị riêng. Nó phân nhánh cho khoang ngực và khoang bụng trong các cơ quan); 31 Các cơ quan trong đó các dây thần kinh cột sống bắt nguồn từ tủy sống và phân bố đến thân, cổ và tứ chi.
• Hạch hạch là một khối tế bào thần kinh bên ngoài hệ thống thần kinh trung ương. Tất cả các hạch là một phần của hệ thống thần kinh tự trị và hệ thống thần kinh ngoại biên. Chúng có thể nằm ở xa hoặc gần với một số cơ quan nhất định. Trong số hạch này có 2 chuỗi hạch nằm ở 2 bên cột sống và một chuỗi hạch lớn (gọi là hạch mặt trời) nằm ở xoang bụng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/bvntp

youtube.com/bvntp